Usta Tanımı (3308 sayılı Kanun Madde 3/f)

Bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını kazanmış, bunları mal ve hizmet üretiminde iş hayatınca kabul edilebilecek standartlarda uygulayabilen; üretimi planlayabilen; üretim sırasında karşılaşılabilecek problemleri çözümleyebilen; düşüncelerini yazılı, sözlü ve resim ile açıklayabilen; üretimle ilgili pratik hesaplamaları yapabilen kişidir.

Ustalık Belgesi Neden Gereklidir?

• Bağımsız İşyeri Açma Hakkı: Ustalık belgesine sahip olanlar veya işyerlerinde ustalık belgesi olanları çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler (3308 sayılı Kanun Madde 30).
• İşyeri Açma ve Üye Kaydı Zorunluluğu: Kanun kapsamındaki il ve mesleklerde; belediyeler ve işyeri açma izni vermeye yetkili diğer kurumlar işyeri açacaklardan, meslek odaları ise işyeri sahibi olarak üye kaydı yaptıracaklardan ustalık belgesi istemek zorundadır.
• Nitelikli Eleman İstihdamı: Bu işyerlerinde alanında meslekî eğitim almış kişiler istihdam edilir. İstihdam edileceklerin eğitim seviyesi ve türü Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
• Belge Asma Zorunluluğu: İşyeri sahipleri veya çalışan ustalık belgesi sahipleri, belgelerini işyerlerine asmak zorundadır.
• Yaş Sınırı: Ustalık belgesi sahipleri bu haklarını 18 yaşını tamamlayana kadar kullanamazlar.
• Meslek Lisesi Mezunlarına İşyeri Açma Belgesi: Teknik lise mezunları veya meslekî ve teknik eğitim okul ve kurumlarının dört yıllık eğitim programlarından mezun olanlara, ustalık belgesinin yetki ve sorumluluklarını taşıyan, mesleklerinde bağımsız İşyeri Açma Belgesi verilir.
• Usta Unvanı Kullanma Yetkisi: Ustalık belgesi bulunmayanlar usta unvanı ile çalışamaz ve çalıştırılamazlar (3308 sayılı Kanun Madde 28-c).
• İşyeri Kapatma Yaptırımı: Kanuna aykırı olarak ustalık belgesi olmadan açılan iş yerleri, tespit edildiği takdirde il meslekî eğitim kurulu ve ilgili makamların başvurusu üzerine mülkî amir tarafından yedi gün içinde kapatılır (Meslekî ve Teknik Eğitim Yönetmeliği Madde 293).

Ustalık Belgesi Nasıl Alınır?

• Ustalık belgesi, Türkiye'deki Mesleki (Çıraklık) Eğitim Merkezleri tarafından verilir.
• Belge almak isteyenler bu merkezlere başvuruda bulunurlar.
• Kanun ve yönetmeliklere göre başvuran kişi doğrudan ustalık sınavına alınır veya belirli şartları taşıması halinde doğrudan ustalık belgesi verilir.

Kimler Ustalık Sınavına Girebilir veya Ustalık Belgesi Alabilir?

• Kanun Kapsamındaki Mesleklerde Çalışanlar: Bir meslekte ustalık belgesi verilebilmesi için kişinin çalıştığı mesleğin o ilde 3308 sayılı Kanun'un uygulama kapsamında olması gerekir. Kanun kapsamında olmayan meslek dallarında kalfalık ve ustalık belgesi verme yetkisi ilgili meslek odalarındadır. Ancak meslek lisesi mezunu olarak doğrudan ustalık belgesi almak için başvuranlar, Türkiye'de herhangi bir ilde bu mesleğin kanun kapsamında olması halinde ustalık belgesi alabilir veya ustalık sınavlarına girebilirler.
• Geçici Madde Kapsamındakiler (İşyeri Açmış Olanlar): 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nun geçici 9. maddesi gereği 10 Temmuz 2001 tarihinden önce ustalık belgesi olmadan iş yeri açmış olanlar tamamlama eğitimine katılır ve başarılı olmaları halinde ustalık belgesi alırlar.
• Kalfalık Belgesi Sonrası Eğitim Alanlar: Kalfalık belgesini aldıktan sonra 3308 sayılı Kanun'un 28/b maddesi gereğince ustalık eğitimine katılanlar, ustalık eğitimi süresi kadar çalıştıktan sonra ustalık sınavına katılırlar.
• Kalfalık Belgesi ile Deneyimli Olanlar: Kalfalık belgesi almış olup, kalfalık belgesini aldığı tarihten itibaren mesleklerinde en az beş yıl çalışmış olanlar 3308 sayılı Kanun'un 28-c maddesi gereği doğrudan ustalık sınavlarına katılabilirler. (Belirli tarihlerden önceki ve sonraki çalışma sürelerinin Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan belgelendirilmesi istenebilir.)
• Kalfalık veya Denk Belgesi Olan ve Yaş Şartını Sağlayanlar: Mesleğin ilde kanun kapsamına alındığı tarihte kalfalık belgesine veya kalfalık belgesine denk bir belgeye sahip olanlardan 22 yaşını doldurmuş olanlar, başvuru süreleri içinde başvurmaları halinde doğrudan ustalık sınavlarına alınırlar.
• Doğrudan Kalfalık Sınavına Katılanlar (Geçici Madde 1): 3308 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesine göre doğrudan kalfalık sınavına katılarak belge almış olanlar, çıraklık eğitimi sürelerine göre belirli sürelerde mesleklerinde çalıştıklarını belgelendirdiklerinde, kalfalık belgesini almaya hak kazandıkları dönemden sonra açılacak ilk ustalık sınavına alınırlar. (Çalışma sürelerinin Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan belgelendirilmesi gerekir.)
• Mesleki ve Teknik Lise Mezunları (Belirli Tarihten Sonra): En az 3 yıllık bir mesleki teknik eğitim veren lise ve dengi okullardan 1985-1986 öğretim yılından sonra mezun olanlar doğrudan ustalık sınavlarına katılırlar. Önceki mezunlar doğrudan ustalık belgesi alırlar. (Elektrik tesisatçılığı yetki belgeleri de bu kapsamda değerlendirilir.)
• İşyeri Sahipleri (Mesleğin Kanun Kapsamına Alındığı Tarihte): Mesleğinin, ilde kanun kapsamına alındığı tarihte, iş yeri sahibi olup fiilen usta olarak çalışanlar, belirlenen tarihlerde ilgili merkeze başvurarak durumlarını belgelendirdiklerinde doğrudan ustalık belgesi alırlar. (Elektrik tesisatçılığı için ayrıca kalfalık veya 3. sınıf yetki belgesi istenir.)
• Eski Kanun Kapsamında Belge Alanlar: Yürürlükten kaldırılmış bulunan 2089 sayılı Çırak, Kalfa ve Ustalık Kanunu'na göre ustalık belgesi almış olanların belgeleri geçerli sayıldığından yeniden belge verilmez.
• Öğrenim Belgesi Olmayan İşyeri Sahipleri: Mesleğinin çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alındığı tarihte iş yeri sahibi olup fiilen usta durumda çalıştığını belgelendirenlerden öğrenim belgesi olmayanlara, diplomalarını alıncaya kadar geçerli "Mesleğini Devam Ett

Bu yanıtı durdurdunuz

bu yazıyı bana yeniden yazar mısın

Ustalık Belgesi: Bilmeniz Gereken Her Şey

Usta Kimdir? (3308 Sayılı Kanun, Madde 3/f)

Usta, bir meslekte uzmanlaşmış kişidir. Bu uzmanlık, mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını içerir. İyi bir usta, bu bilgi ve becerileri iş hayatının kabul ettiği standartlarda uygulayabilir, üretimi planlayabilir, sorunları çözebilir, düşüncelerini farklı yollarla ifade edebilir ve mesleğiyle ilgili hesaplamaları yapabilir.

Neden Ustalık Belgesi Almalısınız?

• Kendi İşinizi Kurun: Ustalık belgesi, kendi işyerinizi açma imkanı sunar (3308 Sayılı Kanun, Madde 30). Yanınızda ustalık belgesi olan birini çalıştırmak da aynı hakkı sağlar.
• Yasal Bir Zorunluluk: Kanun kapsamındaki mesleklerde işyeri açmak veya meslek odalarına üye olmak için ustalık belgesi gereklidir. Belediyeler ve diğer yetkili kurumlar da bu belgeyi talep eder.
• Kaliteli Personel Çalıştırın: Ustalık belgesi olan işyerleri, mesleki eğitim almış nitelikli elemanlar çalıştırmak zorundadır. Bu da işin kalitesini artırır.
• Belgenizi Gururla Sergileyin: İşyeri sahipleri ve çalışan ustalar, belgelerini işyerlerine asarak müşterilerine güven verir.
• Yaşınızı Bekleyin: Ustalık belgesi sahibi olsanız bile, 18 yaşınızı doldurmadan bu hakkınızı kullanamazsınız.
• Lise Diplomasıyla İşyeri Açma Belgesi: Meslek liselerinin veya mesleki ve teknik eğitim kurumlarının dört yıllık programlarından mezun olanlar, ustalık belgesinin yetki ve sorumluluklarına sahip olan "İşyeri Açma Belgesi" alabilirler.
• Usta Unvanını Hak Edin: Ustalık belgesi olmayanlar "usta" unvanını kullanamaz ve çalıştırılamaz (3308 Sayılı Kanun, Madde 28-c).
• Belgesiz İşyerlerine Kapatma: Ustalık belgesi olmadan açılan işyerleri, tespit edildiğinde yedi gün içinde kapatılır (Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliği, Madde 293).

Ustalık Belgesini Nasıl Alabilirsiniz?

• Ustalık belgesi, Türkiye'deki Mesleki (Çıraklık) Eğitim Merkezleri tarafından verilir.
• Bu merkezlere başvurarak süreç hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
• Durumunuza göre doğrudan sınava girebilir veya belirli şartları taşıyorsanız doğrudan belge alabilirsiniz.

Kimler Ustalık Sınavına Girebilir veya Belge Alabilir?

• Mesleği Kanun Kapsamında Olanlar: Çalıştığınız mesleğin, başvurduğunuz ilde 3308 Sayılı Kanun kapsamında olması gerekir. Kanun kapsamı dışındaki meslekler için yetki meslek odalarındadır. Ancak meslek lisesi mezunları, meslekleri Türkiye'nin herhangi bir ilinde kanun kapsamındaysa başvuru yapabilirler.
• Eski İşyeri Sahipleri (Geçici Madde 9): 10 Temmuz 2001'den önce ustalık belgesiz işyeri açanlar, tamamlama eğitimine katılarak başarılı olmaları halinde belge alabilirler.
• Kalfalık Sonrası Eğitim Alanlar: Kalfalık belgesinden sonra ustalık eğitimine katılanlar, eğitim süresi kadar çalıştıktan sonra sınava girebilirler (3308 Sayılı Kanun, Madde 28/b).
• Deneyimli Kalfalar: Kalfalık belgesini aldıktan sonra en az beş yıl mesleğinde çalışanlar doğrudan ustalık sınavına katılabilirler (3308 Sayılı Kanun, Madde 28-c). (Çalışma sürelerini belgelemeniz gerekebilir.)
• Kalfalık Belgesi ve Yaş Şartı Olanlar: Mesleğin ilde kanun kapsamına girdiği tarihte kalfalık veya denk bir belgeye sahip olan ve 22 yaşını dolduranlar doğrudan sınava alınırlar.
• Doğrudan Kalfalık Belgesi Alanlar (Geçici Madde 1): Belli bir süre mesleklerinde çalıştıklarını belgeleyen ve doğrudan kalfalık sınavıyla belge alanlar, çıraklık eğitim sürelerine göre belirlenen süreler sonunda ustalık sınavına girebilirler. (Çalışma sürelerini belgelemeniz gerekir.)
• Meslek Lisesi Mezunları (1985-1986 Sonrası): En az üç yıllık mesleki teknik lise ve dengi okullardan 1985-1986 öğretim yılından sonra mezun olanlar doğrudan ustalık sınavına katılırlar. Daha önceki mezunlar doğrudan belge alırlar. (Elektrik tesisatçılığı yetki belgeleri de değerlendirilir.)
• Eski İşyeri Sahipleri (Kanun Kapsamına Giriş Tarihinde): Mesleğin ilde kanun kapsamına alındığı tarihte işyeri sahibi ve fiilen usta olarak çalışanlar, durumlarını belgelendirerek doğrudan ustalık belgesi alabilirler. (Elektrik tesisatçılığı için kalfalık veya 3. sınıf yetki belgesi de istenir.)
• Eski Kanunla Belge Alanlar: 2089 Sayılı Kanun'a göre ustalık belgesi alanların belgeleri geçerlidir, yeni bir belge düzenlenmez.
• Öğrenim Belgesi Olmayan Eski İşyeri Sahipleri: Mesleğin kanun kapsamına girdiği tarihte işyeri sahibi olup usta olarak çalışan ve öğrenim belgesi olmayanlara, diplomalarını alana kadar geçerli "Mesleğini Devam Ettirme Belgesi" verilir.
• Yüksek Öğrenim Mezunları: En az dört yıllık mesleki ve teknik ortaöğretim mezunları, ilgili ön lisans veya lisans mezunları doğrudan işyeri açma belgesi alabilirler. Ön lisans mezunlarının lise sonrası bir yıl çalışmış olması gerekebilir. İşyeri açma belgesi, ustalık belgesiyle aynı yetki ve sorumluluklara sahiptir.
• Yurt Dışı Belgeler: Yurt dışından alınan belgelerin denkliği gereklidir.

Özetle, ustalık belgesi sahibi olmak size kendi işinizi kurma ve mesleğinizde yetkinliğinizi kanıtlama imkanı sunar. Başvuru şartları ve süreç hakkında en doğru bilgiyi Mesleki (Çıraklık) Eğitim Merkezlerinden alabilirsiniz.