Tarihçemize Kapsamlı Bir Bakış

Güngören Birleşik Esnaf ve Sanatkarlar Odası Değerli Üyeleri,

Ahilik, Anadolu Selçuklu ve Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk dönemlerinde esnaf ve sanatkarlar arasında gelişen, kökleri İslamiyet'e dayanan, ahlaki, sosyal ve ekonomik ilkeleri bünyesinde barındıran bir teşkilatlanma ve yaşam biçimidir. Sadece bir meslek örgütü olmanın ötesinde, toplumsal düzeni sağlayan, dayanışmayı güçlendiren ve ahlaki değerleri yücelten bir felsefe olarak tarihimizde önemli bir yer tutmaktadır.

Kökenleri ve Gelişimi:

Ahiliğin ortaya çıkışı kesin olarak bilinmemekle birlikte, 13. yüzyılın başlarında Anadolu Selçuklu Devleti'nin zayıflaması ve toplumsal kargaşanın artmasıyla birlikte, güven ve düzen ihtiyacının bir sonucu olarak geliştiği düşünülmektedir. Ahiliğin fikri temelleri, İslam'ın adalet, dürüstlük, yardımlaşma ve helal kazanç gibi temel prensiplerine dayanmaktadır.

Ahiliğin kurucusu olarak kabul edilen kişi, Horasan'dan Anadolu'ya gelen Şeyh Evran-ı Veli (Nasîrüddin Ebû'l-Hakâyık Mahmûd bin Ahmed el-Hoyî)'dir. Şeyh Evran, sadece bir din alimi değil, aynı zamanda bir zanaatkar ve düşünürdü. Debbağlık (dericilik) mesleğiyle uğraşmış ve Anadolu'nun çeşitli şehirlerini dolaşarak esnaf ve sanatkarları bir araya getirmeye çalışmıştır.

Ahiliğin yayılmasında ve kurumsallaşmasında Şeyh Evran'ın eşi Fatma Bacı (Fatıma Hatun) ve onun kurduğu Bacıyan-ı Rum (Anadolu Kadınlar Birliği) teşkilatının da önemli bir rolü olmuştur. Bacıyan-ı Rum, kadınların sosyal ve ekonomik hayattaki yerini güçlendiren, yardım ve dayanışma faaliyetlerinde bulunan bir örgütlenmeydi.

Ahilik teşkilatı, zamanla Anadolu'nun dört bir yanına yayılarak şehirlerin ekonomik ve sosyal yaşamında merkezi bir konuma yükselmiştir. Özellikle Konya, Kayseri, Sivas, Ankara gibi önemli ticaret merkezlerinde güçlü Ahi zaviyeleri kurulmuş ve bu zaviyeler sadece mesleki eğitim merkezi değil, aynı zamanda misafirhane, aşevi ve toplumsal etkinliklerin düzenlendiği mekanlar haline gelmiştir.